Scott Westerfeld - Uglies/Çirkinler İncelemesi

Çirkinler (Uglies #1)
Okuoku | Goodreads

Kategori: Roman, Distopya, Genç-Yetişkin, Fantastik

Yazar: Scott Westerfeld (Çeviren:Niran Elçi)

Üretici: Tudem

Liste Fiyatı: t 22,00

Sayfa Sayısı: 448

"Normal Biri, muhteşem güzellerin olduğu bir dünyada çirkin kalır."

16. yaş gününde, herkesin hayal ettiği gibi, Çirkinler grubundan çıkıp, bir dizi estetik operasyon sonucu Güzelleşecek olan Tally'nin hayalleri kötü bir teklifle yıkılır: Güzel olmayı reddeden ve asilere katılan arkadaşı Shay'i ele verecek ya da hiçbir zaman güzelleşemeyecektir.

Çirkinler serisi toplam 4 kitaptan oluşup, Ekstralar adlı kitapla birlikte tamamlanmıştır.

"Çirkinler, gelecek teknolojiler ve var olan toplumsal politikalarla ilgili rahatsız edici gerçekleri inandırıcı bir olay örgüsüyle, okunması oldukça kolay bir şekilde sunuyor. Sonundaki heyecan verici seçim ise kitabın devam edeceğini vaat ediyor."

School Library Journal

 Bir kitaba 5 puan vermek zordur. Öncelikle sana hitap etmelidir. Okuduğun aynı tarz kitaplar içinden sıyrılıp farkını ortaya koymalı, diliyle, üslubuyla tarzıyla okuyanı ele geçirmelidir. Çirkinler, ona verdiğim 5 puanı kesinlikle hak ediyor. Son dönemlerde okuduğum, en özgün, en çarpıcı, okuyanı tokatlayan ve düşünmeye iten bir distopya. Abi Genç-Yetişkin diyoruz yahu hani biraz kafam dinlensin, rahatlatayım kendimi dediğimiz bir tür bu ama Çirkinler'i okurken kendimi sorgulamaktan geri alamadım. Yorum yaparken spoiler vermemeye çalıştım. Tamam kabul Güzeller ve şehir hakkında biraz spoiler olabilir ama inanın bunlar hiçbir şey *-*

İlerleyen kitaplarda büyük bir devrim yaratacağına inandığım ana karakterimiz Tally'nin yaşıtlarından farklı öyle çok büyük hayalleri yok. Aramızda kalsın o bunu bilmiyor ama zaten düşünemez ehehehe *-* Tally'nin 16. yaş günü yaklaşırken düşünebildiği tek şey bir an evvel Güzelleşip, yaşadığı Çirkinköy'den kurtulup Yeni-Güzel Şehri'nin eğlence kulelerinde çocukluk arkadaşı ve platonik aşkı Peris'le birlikte doyasıya eğlenmek.

İncelemeyi okurken aklınız karışmasın diye bazı şeyi açıklayayım. Çirkinler bir distopya kitabı yani bizimkinden farklı bir gelecekte geçiyor. Eski dünya, Paslı'ların -bunlar biziz- açgözlülüğü ve dikkatsizliği sonucunda yaşanan felakette mahvoluyor. Felaketten kurtulmayı başaranlar Paslı teknolojisinden oldukça ilerde, çevreye uyumlu ve doğaya zarar vermeyen  yepyeni yapılar kuruyorlar. Hatta o kadar ileri görüşlüler ki, Irkçılığı ve sadece güzelliğini/yakışıklılığını kullanarak öne çıkan insanları kaldırmak için herkesi güzelleştirme çabasına giriyorlar. Eğer herkes güzel olursa, kimse fiziksel görünümünden dolayı ezilmeyip, istedikleri gibi yaşayabilecek. Tally'nin yaşadığı şehirde 5 farklı bölüm var Çirkinköy, Yeni-Güzel Şehri, Orta-Güzel Şehri, Geç-Güzel Şehri ve kimsenin var olduğuna inanmadığı Özel Durumlar. 

Bütün çocuklar 12 yaşına kadar Sevimli kabul ediliyor ve aileleri ile birlikte yaşıyorlar. 12 yaşından sonra 16 olup güzelleşene kadar Çirkinköy'de bulunan yurtlarda yaşayıp, eğitim görüyorlar. 16 yaşına basıp güzelleştiklerinde Yeni-Güzel oluyorlar. Yeni-Güzeller şehrin onlara sunduğu her şeye sahipler. Eğlence kulelerinde sabahlara kadar parti yapıp istediğini içip gönüllerinden ne geçiyorsa ona sahip oluyorlar. Eğitim yok, geleceği düşünmek yok -yarın akşamki partide ne giysem acaba veya bu akşamdan kalmalığı hangi kokteylle gidersem düşüncelerini saymıyorum- ultra teknolojik şehirde zevki sefa içinde yaşıyorlar. Orta-Güzeller bir sonraki evre. Doktorlar, bilim adamları, öğretmenler vs. bu grubun içinde. Geç-Güzeller, yaşlılar ve emekliler grubu. Siz yaşlı dediğime bakmayın şehirde yaşlı kimse yok zaten onlarda kendilerine Geç-Güzel diyorlar. Özel Durumlar'a değinmiyorum, zaten inananı da yok. Onlar SIR.

Olaylar, Tally'nin kendinden 3 ay önce güzelleşen çocukluk arkadaşı Peris'i bir kez olsun görmek için Çirkinler'e yasak olan Yeni-Güzel Şehri'ne gitmesiyle başlıyor. İkisi çocukluklarından beri yakın olmuş ama Peris'in güzelleşmesi ile işler bozulmuştur. Peris, en yakın arkadaşını ne ziyarete gelmiş nede aramıştır. Bunun üzerine unutulduğunu düşünen ama daha çok arkadaşının hayatından endişe duyan Tally, bir gece yasakları delip gizlice Yeni-Güzel Şehrin'e sızar. Şansında yardımıyla Peris'le görüşmeyi başaran Tally fark eder ki arkadaşlıkları eskisi gibi değildir. Evet Peris ona tiksintiyle bakmıyordur belki ama yanında olmak için istek duyduğunda söylenemez. Bu kötü geçen görüşmenin sonunda yurda dönerken Shay karşılaşan Tally'nin hayatı artık eskisi gibi olmayacaktır. 

Şunu bilmenizde fayda var Tally, Peris dışında kimseyle arkadaşlık kurmamış biri. Peris'in yokluğunda da oldukça yalnız kalıyor  tabi. Bu yüzden Shay ona çok iyi geliyor. Kısa bir zamanda iki iyi arkadaş oluyorlar. Shay sevilmeyecek bir kız değil. Maceraperest, ayakları yere basan, hayata karşı duruşu sağlam ve kendi yeteneklerini başkalarına öğretmekten çekinmeyen biri. İkilinin uçan-tahta antrenmanlarının geçtiği bölümler eğlenceliydi. Shay'in, Tally'e anlatmak istediği bir sırrı var ama bunun için ona güvenmesi gerekiyor. Shay, ikilinin küçük kaçamaklar adı verdiği maceralarla, Tally'i yavaş yavaş bu sırra hazırlıyor. Paslı-Şehir'e düzenledikleri gezilerle, keşfedilecek daha fazla yer olduğu düşüncesiyle aklını hafif hafif çeliyor. Ha birde şöyle bir şey var. Tally farkına varmasa da Shay güzelleşmek istemiyor. 

Genç-Yetişkin kitabı olurda as erkek olmaz mı? Tabi ki var ^-^ Gizemli erkek David'e merhaba deyin. Onunla ilgili şeyleri okurken öğrenin istiyorum. Onu kesinlikle seveceksiniz. Bazı olaylar karşısında kızsanız da olgun tavırları, güçlü duruşu, anlayamadığı yeniliklere karşısındaki şaşırmaları onu size sevdirecek. Gelelim Shay ile Tally'e. Dediğim gibi Shay, Tally'i anlatacağı sır için hazırlamaktadır. Bunun için bir adım daha atar ve ona David ile onun güzelleşmek zorunda olmayan insanlarının yaşadığı yerden bahseder. Bütün hayatını şehirde geçirip, tek gayesi Güzel olmak olan birine denilebilecek en saçma şey budur herhalde. Düşünsene ömrün boyunca Güzel olmak istiyorsun ve en yakın arkadaşın, 16. yaş gününe sayılı günler kala sana diyor ki "ömür boyu çirkin olacağımız bir yer var haydin oraya gidelim." La yürü git oldu mu o hiç? Olmuyor tabi. Bunun sonunda çıkan tartışma ikisini bir süre ayırıyor. Sonra bir gece Tally'nin doğum gününe 1 hafta kala Shay bunun odasına gelip, o gece David'le birlikte kaçacağını ve kendisiyle birlikte gelmesini istiyor. Tally kabul etmeyince Shay, arkadaşı fikrini değiştirip gelmek ister diye şehrin nerede olduğunu şifrelediği bir not bırakıp gidiyor.

Büyük gün gelmiş Tally 16 olmuştur. Çirkinköy'de ki yurdundan alınıp ameliyat edileceği merkeze götürülür. Her şey muhteşem, hayaller gerçek olacak diye beklerken bir bakıyoruz  öyle bir şey olmuyor. Güzel olup gitse anlatılacak bir hikayemi olur ortalıkta. Tally'i alıp sorguya götürüyorlar. Bu kimsenin inanmadığı Özeller var ya onlar gerçek. Shay uzun zamandır bunların takibinde olan bir kızmış aslında. Tally ile olan arkadaşlıkları iyi gidince ikisini birden gözetim altında tutmuşlar. Shay kaybolunca nereye gittiğini kim bilir? Tabi ki Tally. Sorgulamalarının sonunda arkadaşının nereye gittiğini söyleyene kadar çirkin kalacağını söyleyip tehdit ettikten sonra, seçimi ona bırakıyorlar. Tally, başlarda nottan ve David'ten bahsetmese de kızın aklına öyle şeyler sokuyorlar ki en sonunda kabul etmek ve notu göstermek durumunda kalıyor. Sonra anlıyoruz ki bunların istediği  not falan değil. Nottan zaten haberleri var önemli olan Tally'i kıvama getirmek. Özellerin istediği David'in şehrine casus olarak gidip oranın yerini bunlara söylemesi. Çünkü tüm o teknolojik aletlere rağmen Duman'ı yani şehri bulamıyorlar. Adı gibi Duman olmuş kaybolmuş sanki.

Arkadaşının beyninin yıkanmış olabileceği -sonuçta kim Güzel olmak istemez ki- , gidip görüp beğenmeyince geri dönmek istedimiş fakat izin verilmiyormuş meğersem düşüncesi ama en çokta Güzel olabilmek için teklifi kabul ettiğini anlamışsınızdır. Duman'a gittiği ve orada geçirdiği bölümler muhteşemdi. Tally'nin seçimlerini, kararsızlıklarını, öğrendiği şeyler karşısında yaşadığı şokları onunla birlikte yaşıyorsunuz. David'in ve Duman halkının anlattıkları, öğretilenlerin aslında öyle olmadığı, güzel olmak için nelerden fedakarlık verildiği görünce okuyucunun da savunduğu her şey yerle bir oluyor. Bütün o ırk ve görüntüden kaynaklı eşitsizliğin olmadığı, doğa dostu, ultra teknolojik şehir anlayışına bakıp kazın ayağının öyle olmadığını görüyorsunuz. Ve bu insanı öyle bir sarsıyor ki. Şaşıp kalıyorsunuz. Kitap çok heyecanlı bir yerde  bitti. Ally Condie - Eşleşme'yi okurken aklımın bir yanı Güzeller'de olacak *-*

Çok sevdiğim bir kitaba yorum yazmak zor. Mümkün olduğunca Spoiler vermemeye çalışarak, kendimi frenleye frenleye yazdım. Umarım beğenirsiniz. Çirkinler serisini benimle ve bizlerle buluşturan Tudem'e çok teşekkürler